Buxari, İbni-Abbasın bu sözünü rəvayət edir: "Biz peyğəmbər ilə din vuruşlarında iştirak edirdik və yanımızda qadınlar olmazdı, buna görə dedik: Xədim olaqmı? (cinsi əlaqədən qalmış) Peyğəmbər bunu bizə qadağan etdi və bundan sonra başlıq olaraq, qadına paltar verib, onunla evlənməyə bizə icazə verdi, sonra bu ayəni oxudu: «Ey iman gətirənlər, Allahın sizin üçün halal etdiyi yaxşı şeyləri özünüzə haram etməyin». (5.Maidə surəsi, 87.) { Səhih-Buxari. Cild 6, səh. 110, "Kitabut-təfsir". Bu ayənin təfsirinin babı. }
Qur'anın bu ayəsi nigahın bu növü üçün nazil olub: «İstifadə (yaxınlıq) etdiyiniz qadınların başlıqlarını (mehrlərini) lazımi qaydada verin". { 4. Ən-Nisa surəsi, 24 }
Əhli-sünnə təfsirçilərinin əksəriyyəti qeyd ediblər ki, bu ayədə nəzərdə tutulmuş istimta (yə'ni yaxınlıq) müt'ə nigahıdır.
İbni Abbas, Übeyy ibni Kə'b və Səid ibni Cübeyr bu ayəni belə oxuyardılar: "İstifadə (yaxınlıq) etdiyiniz qadınların mehrlərini tə'yin olunmuş vaxta kimi lazımi qaydada verin". { Təfsir ibn-Kəsir; Səhih-Müslim "Ən-Nəvəvi" şərhi ilə cild 3, səh. 552. "Daruş-şə'b" çapı. }
Aşağıdakı hədis sübut edir ki, Peyğəmbər (s) müt'ə nigahını qadağan etmədiyi halda vəfat etmişdir:
İmrandan rəvayətdir ki, buyurub: "Müt'ə (siğə) ayəsi Allahın kitabında nazil olmuşdu və biz onu Peyğəmbərlə birlikdə həyata keçirərdik, Qur'andan ona haram edən ayə nazil olmayıb və müt'əni Peyğəmbər vəfat edənə kimi qadağan etməmişdi, sadəcə bir kişi öz rə'yinə əsasən istədiyini demişdir". { Səhih-Buxari. Cild 6, səh 34. "Kitabut-təfsir"; "Fəmən təmətə'ə bil-umrəti iləl-həcc" babı. }
Belə rəvayətlər o yerə kimi işarə edir ki, bir nəfər bu nigahda öz rə'yinə əsasən sərbəst qərar çıxarmışdır. Səhihi-Buxari həmçinin Peyğəmbər (s) zamanında müt'ə fəslində ötən rəvayətə oxşar bir rəvayət söyləmişdir. Lakin həmin rəvayət aşağıdakı kimi qısa şəkildə deyilmişdir:
İmrandan rəvayətdir: "Peyğəmbər zamanında müt'ə edərdik ki, Qur'anda nazil olmuşdu, lakin bir nəfər öz rə'yinə əsasən istədiyini demişdir". { Səhih-Buxari. Cild 2, səh 375. "Kitabul-həcc". }
Səhihi-Buxari üçün şərhi-bari kitabında qeyd edilib ki, burada nəzərdə tutulan kişi, xəlifə Ömər ibni Xəttab olmuşdur. { "Şərhul-Bari əla səhihil-Buxari" Cild 4, səh 177; “Şərhun-Nəbəvi əla səhih-Muslim” Cild 3, səh. 364; "Daruş-Şə'b" çapı. } Bunu tə'kidləndirmək üçün Əbu Nəzrəyə istinad edərək, Müslümün öz Səhihində rəvayət etdiyini nəql edirik:
"Cabir ibni Əbdullahın yanında idim ki, bir nəfər onun yanına gəlib belə söylədi: İbni Abbas və ibniz-Zübeyr iki müt'ə haqqında ixtilafdadırlar, Cabir belə buyurdu: O iki müt'əni Peyğəmbər ilə birlikdə edərdik, sonra onları həyata keçirməyi Ömər bizə qadağan etdi və biz bu işi tərk etdik". { Səhih-Muslim. Cild 3, səh. 556; "Kitabun-Nigah"; "Əl-Mit'ə" babı. "Daruş-şə'b çapı. "Ən-Nəvəvi şərhi ilə". }
Səhihi-Müslüm həmçinin Ətaya istinad edərək buyurub: "Cabir ibni Əbdullah ümrə həccindən gəlmişdi, biz onun mənzilinə yığışmışdıq. Camaat ondan bə'zi məsələləri soruşurdu, bu vaxt müt'əni xatırladılar, buyurdu: "Bəli, Peyğəmbər, Əbu Bəkr və Ömərin zamanında müt'ədən istifadə edərdik". { Səhih-Muslim. Cild 3, səh. 555; "Kitabun-Nigah"; "Əl-Mit'ə" babı “Daruş-şə'b” çapı. "Ən-Nəvəvi şərhi ilə". }
Müslüm öz Səhihində Cabir ibni Abdullaha istinad edərək buyurmuşdur; "Peyğəmbər və Əbu Bəkr zamanında bir ovuc xurma və undan başlıq verməklə müt'ədən istifadə edərdik, nəhayət Ömər, Əmr ibni Hərisin törətdiyi işə görə müt'əni qadağan etdi". { Səhih-Muslim. Cild Z, səh. 556; "Kitabun-Nigah"; "əl-Mit'ə" babı. “Daruş-şə'b” çapı. "Ən-Nəvəvi şərhi ilə".
Əmr ibni Hərisin hekayəsi belədir:
Bir nəfər fəqir qadın onun qapısını döyür və həyatdə qalmasına bəs edəcək qədər ona təam verməsini istəyib, yalvarır. həmin kişi qadının özünü ona təqdim edəcəyi halda ona bir şey verdiyini bildirir və belə güman edir ki, onun bu hərəkəti müt'ə nigahıdır. Qadın məcbur olub, bu şərti istəmədiyi halda qəbul edir. Xəlifə Ömər bu əhvalatdan xəbərdar olduqda, bərk qəzəblənir və onun bu qəzəbi həmin nigahı qadağan etməyə gətirib çıxarır.
Səhihi-Tirmizi Abdullah ibni Ömərdən rəvayət edir ki, Şam əhlindən olan bir kişi ondan müt'ə nigahı haqqında sual edir. O, belə buyurur: Müt'ə nigahı halaldır. Həmin kişi dedi: Axı atan onu qadağan etmişdir. İbni Ömər belə buyurdu: Peyğəmbərin ona etdiyini, lakin mənim atamın qadağan etdiyini görə-görə? Sən Peyğəmbər sünnətini tərk edib, atamın sözünə əməl edəcəksən?! { Səhih-Tirmizi }
Təbərani və Sə'ləbi öz təfsirlərində Əliyə (ə) istinad edərək nəql edirlər ki, o belə buyurub: "Əgər, Ömər müt'ə nigahını qadağan etməsəydi, yalnız bədbəxtlər zina edən olardı".
Qur'anın bu ayəsi nigahın bu növü üçün nazil olub: «İstifadə (yaxınlıq) etdiyiniz qadınların başlıqlarını (mehrlərini) lazımi qaydada verin". { 4. Ən-Nisa surəsi, 24 }
Əhli-sünnə təfsirçilərinin əksəriyyəti qeyd ediblər ki, bu ayədə nəzərdə tutulmuş istimta (yə'ni yaxınlıq) müt'ə nigahıdır.
İbni Abbas, Übeyy ibni Kə'b və Səid ibni Cübeyr bu ayəni belə oxuyardılar: "İstifadə (yaxınlıq) etdiyiniz qadınların mehrlərini tə'yin olunmuş vaxta kimi lazımi qaydada verin". { Təfsir ibn-Kəsir; Səhih-Müslim "Ən-Nəvəvi" şərhi ilə cild 3, səh. 552. "Daruş-şə'b" çapı. }
Aşağıdakı hədis sübut edir ki, Peyğəmbər (s) müt'ə nigahını qadağan etmədiyi halda vəfat etmişdir:
İmrandan rəvayətdir ki, buyurub: "Müt'ə (siğə) ayəsi Allahın kitabında nazil olmuşdu və biz onu Peyğəmbərlə birlikdə həyata keçirərdik, Qur'andan ona haram edən ayə nazil olmayıb və müt'əni Peyğəmbər vəfat edənə kimi qadağan etməmişdi, sadəcə bir kişi öz rə'yinə əsasən istədiyini demişdir". { Səhih-Buxari. Cild 6, səh 34. "Kitabut-təfsir"; "Fəmən təmətə'ə bil-umrəti iləl-həcc" babı. }
Belə rəvayətlər o yerə kimi işarə edir ki, bir nəfər bu nigahda öz rə'yinə əsasən sərbəst qərar çıxarmışdır. Səhihi-Buxari həmçinin Peyğəmbər (s) zamanında müt'ə fəslində ötən rəvayətə oxşar bir rəvayət söyləmişdir. Lakin həmin rəvayət aşağıdakı kimi qısa şəkildə deyilmişdir:
İmrandan rəvayətdir: "Peyğəmbər zamanında müt'ə edərdik ki, Qur'anda nazil olmuşdu, lakin bir nəfər öz rə'yinə əsasən istədiyini demişdir". { Səhih-Buxari. Cild 2, səh 375. "Kitabul-həcc". }
Səhihi-Buxari üçün şərhi-bari kitabında qeyd edilib ki, burada nəzərdə tutulan kişi, xəlifə Ömər ibni Xəttab olmuşdur. { "Şərhul-Bari əla səhihil-Buxari" Cild 4, səh 177; “Şərhun-Nəbəvi əla səhih-Muslim” Cild 3, səh. 364; "Daruş-Şə'b" çapı. } Bunu tə'kidləndirmək üçün Əbu Nəzrəyə istinad edərək, Müslümün öz Səhihində rəvayət etdiyini nəql edirik:
"Cabir ibni Əbdullahın yanında idim ki, bir nəfər onun yanına gəlib belə söylədi: İbni Abbas və ibniz-Zübeyr iki müt'ə haqqında ixtilafdadırlar, Cabir belə buyurdu: O iki müt'əni Peyğəmbər ilə birlikdə edərdik, sonra onları həyata keçirməyi Ömər bizə qadağan etdi və biz bu işi tərk etdik". { Səhih-Muslim. Cild 3, səh. 556; "Kitabun-Nigah"; "Əl-Mit'ə" babı. "Daruş-şə'b çapı. "Ən-Nəvəvi şərhi ilə". }
Səhihi-Müslüm həmçinin Ətaya istinad edərək buyurub: "Cabir ibni Əbdullah ümrə həccindən gəlmişdi, biz onun mənzilinə yığışmışdıq. Camaat ondan bə'zi məsələləri soruşurdu, bu vaxt müt'əni xatırladılar, buyurdu: "Bəli, Peyğəmbər, Əbu Bəkr və Ömərin zamanında müt'ədən istifadə edərdik". { Səhih-Muslim. Cild 3, səh. 555; "Kitabun-Nigah"; "Əl-Mit'ə" babı “Daruş-şə'b” çapı. "Ən-Nəvəvi şərhi ilə". }
Müslüm öz Səhihində Cabir ibni Abdullaha istinad edərək buyurmuşdur; "Peyğəmbər və Əbu Bəkr zamanında bir ovuc xurma və undan başlıq verməklə müt'ədən istifadə edərdik, nəhayət Ömər, Əmr ibni Hərisin törətdiyi işə görə müt'əni qadağan etdi". { Səhih-Muslim. Cild Z, səh. 556; "Kitabun-Nigah"; "əl-Mit'ə" babı. “Daruş-şə'b” çapı. "Ən-Nəvəvi şərhi ilə".
Əmr ibni Hərisin hekayəsi belədir:
Bir nəfər fəqir qadın onun qapısını döyür və həyatdə qalmasına bəs edəcək qədər ona təam verməsini istəyib, yalvarır. həmin kişi qadının özünü ona təqdim edəcəyi halda ona bir şey verdiyini bildirir və belə güman edir ki, onun bu hərəkəti müt'ə nigahıdır. Qadın məcbur olub, bu şərti istəmədiyi halda qəbul edir. Xəlifə Ömər bu əhvalatdan xəbərdar olduqda, bərk qəzəblənir və onun bu qəzəbi həmin nigahı qadağan etməyə gətirib çıxarır.
Səhihi-Tirmizi Abdullah ibni Ömərdən rəvayət edir ki, Şam əhlindən olan bir kişi ondan müt'ə nigahı haqqında sual edir. O, belə buyurur: Müt'ə nigahı halaldır. Həmin kişi dedi: Axı atan onu qadağan etmişdir. İbni Ömər belə buyurdu: Peyğəmbərin ona etdiyini, lakin mənim atamın qadağan etdiyini görə-görə? Sən Peyğəmbər sünnətini tərk edib, atamın sözünə əməl edəcəksən?! { Səhih-Tirmizi }
Təbərani və Sə'ləbi öz təfsirlərində Əliyə (ə) istinad edərək nəql edirlər ki, o belə buyurub: "Əgər, Ömər müt'ə nigahını qadağan etməsəydi, yalnız bədbəxtlər zina edən olardı".
Комментариев нет:
Отправить комментарий