Əmr bin Əbi'l-Miqdam atasından rəvayət edir ki, bir dəfə İmam Məhəmməd Baqirdən (ə) soruşdular: «Allah Həvvanı nədən yaradıb?». İmam Baqir (ə) bu barədə camaatın nə danışdığını xəbər aldı. Ona cavab verirlər ki, camaatın dediyinə görə, guya Həvva Adəmin qabırğasından yaradılıb. İmam buyurdu: “Yalan deyirlər! Məgər Allah onu qabırğadan başqa bir şeydən yaratmağa acizdirmi?” Soruşdular: “Ey Peyğəmbərin övladı! Bəs Həvva əslində nədən yaradılıb?” İmam belə cavab verdi: “Atam öz ata-babalarından, o da Peyğəmbərdən rəvayət ediblər ki, Allah-Təala bir ovuc gildən öz qüdrətiylə Adəmi xəlq etdi. Həmin gildən bir az artıq qaldı, Allah o artıqdan Həvvanı yaratdı”.
Bu hədis aşağıdakı mö’təbər kitablarda qeyd olunmuşdur:
Əyyaşi Səmərqəndi - «Əyyaşi təfsiri», 1-ci cild, 216-cı səh.;
Seyyid Haşim Bəhrani - «Təfsiri-burhan», 1-ci cild, 3360cı səh.;
Əllamə Məclisi – «Biharu'l-ənvar», 5-ci cild, 31-ci səh.;
Əllamə Məclisi – «Həyatu'l-qulub», 1-ci cild, 27-28-ci səh.;
Ayətullah Reyşəhri - «Mizanu'l-hikmə», 19565-ci hədis.
Məşhur səhabə Zürarə ibn Ə’yun İmam Cə’fər Sadiqlə (ə) Həvvanın yaradılışı barəsində danışır və deyir ki, camaatın danışdığına görə, guya Allah Həvvanı Adəmin sol tərəfindəki qısa qabırğasından yaradıb. İmam buyurdu: «Sübhanəllah! Allah belə işdən uzaqdır! Onların sözlərindən belə çıxır ki, Allah Adəmdən ötrü onun qabırğasından savayı bir şeydən zövcə yaratmağa acizdir? Bu sözləri deyən adam şərait yaradır ki, Adəmin bə’zi bədən üzvlərinin qalan üzvlərlə evləndiyini (yə’ni Adəmin sanki öz-özü ilə evləndiyini) söyləsinlər!» Sonra İmam məsələni izah edərək belə buyurdu: «Allah Adəmi gildən yaradıb, mələklərə ona səcdə etməyi əmr etdikdən sonra Adəmi yatırtdı. Sonra Həvvanı yaradıb onu Adəmin kürəyinə söykənmiş halda qərarlaşdırdı...» (Hədisin davamında Adəmlə Həvvanın söhbəti və Adəmin «elçiliyi» təsvir edilir).
Bu hədis də aşağıdakı mənbələrdə öz əksini tapmışdır:
Şeyx Səduq – “Mən la yəhzuruhu'l-fəqih”, 4336-cı hədis, 3-cü cild, 379-cu səh.;
Əllamə Məclisi – “Həyatu'l-qulub”, 1-ci cild, 27-28-ci səh.
Ey insanlar! Sizi tək bir nəfsdən xəlq edən, ondan zövcəsini yaradan və onlardan da çoxlu kişi və qadın törədən Rəbbinizə qarşı təqvalı olun!» (Nisa, 1).
Lakin müfəssirlər qeyd etmişlər ki, bu ayədəki «nəfs» sözü yalnız konkret şəxsə (Adəmə) aid olunmamalıdır; «nəfs» sözü həm də insan cinsinə şamildir. Allah-Təala bu və buna bənzər digər ayələrdə (Rum, 21; Nəhl, 72) bütün bəşəriyyətin «insan» adlı varlıqdan yarandığını bəyan edir; bununla da Darvinin meydana atdığı təkamül nəzəriyyəsinin puçluğu aşkara çıxır.
Əgər ayədəki «nəfs» kəlməsini Həzrəti Adəmə aid etsək də, etiraf etməliyik ki, burada qabırğadan yaradılmaya kiçicik bir işarə də olsa yoxdur. Adəm və Həvva iki müstəqil fərd olaraq yaradılmışlar, ilk öncə Adəm, ondan sonra Həvva xəlq olunmuşdur. Onları birləşdirən müştərək cəhət budur ki, əvvəla, hər ikisi eyni bir varlıq cinsinin – bəşəriyyətin nümayəndələri olmuşlar. İkincisi, Həvva Adəmin yaradıldığı materialdan – gildən xəlq olunmuşdur. Daha dəqiq desək, Adəm yaradıldıqdan sonra qalan gildən Həvva yaranmışdır.
Bə’zi alimlər ortada barışdırıcı mövqe tutaraq bildirmişlər ki, Allah Həvvanı Adəmin sol qabırğasından deyil, sol qabırğasının yaradıldığı gilin artığından xəlq etmişdir. Mərhum Şeyx Səduq «Mən la yəhzuruhu'l-fəqih» kitabında Zürarənin İmam Sadiqdən (ə) rəvayət etdiyi hədisi verdikdən sonra Qur’ani-Kərimin «Nisa» surəsinin 1-ci ayəsi barəsində yazmışdır ki, ayənin təvili (rəmzi şərhi) belədir: Həvva Adəmin sol qabırğasından artıq qalmış gildən yaradılıb.
Xanımların, kişilərin sol qabırğasından yaranması hədisi İslam mənbələrinə yəhudi mənbələrindən sızmışdır. Yəni hədisin sənədini axtarıb araşdırdıqda yəhudilərə gedib çıxır. Onların əqidəsində qadınlara qarşı mənfi fikirlər çoxdur. Onlardan biri də budur ki, kitablarından biri olan Təsniyyədə belə deyilir: “Qadınların şəhadəti və andı qəbuledilməzdir və kişilərə də sifariş olunur sübh çağı Allaha dua və şükür etsinlər ki, qadın yaradılmayıblar”. Amma yəhudilərin bu hədisi haqda İmam Sadiq (ə) belə cavab verir: “Allah bu cür sifətdən uzaq və pakdır... Və Allah Adəmi yaradandan sonra Həvvanı başqa bir növdə yaratdı”. Hədisdən göründüyü kimi, Həvvanın yaradılışı Adəmin (ə) qabırğasından olmayıb və onun yaradılışı da Adəmin (ə) yaradılışı kimi müstəqildir. Nəticə alırıq ki, bu hədis, düşmənlər tərəfindən İslama zərbə vurmaq üçün İslam adı altında uydurulmuş saxta hədisdir
Əyyaşi Səmərqəndi - «Əyyaşi təfsiri», 1-ci cild, 216-cı səh.;
Seyyid Haşim Bəhrani - «Təfsiri-burhan», 1-ci cild, 3360cı səh.;
Əllamə Məclisi – «Biharu'l-ənvar», 5-ci cild, 31-ci səh.;
Əllamə Məclisi – «Həyatu'l-qulub», 1-ci cild, 27-28-ci səh.;
Ayətullah Reyşəhri - «Mizanu'l-hikmə», 19565-ci hədis.
Məşhur səhabə Zürarə ibn Ə’yun İmam Cə’fər Sadiqlə (ə) Həvvanın yaradılışı barəsində danışır və deyir ki, camaatın danışdığına görə, guya Allah Həvvanı Adəmin sol tərəfindəki qısa qabırğasından yaradıb. İmam buyurdu: «Sübhanəllah! Allah belə işdən uzaqdır! Onların sözlərindən belə çıxır ki, Allah Adəmdən ötrü onun qabırğasından savayı bir şeydən zövcə yaratmağa acizdir? Bu sözləri deyən adam şərait yaradır ki, Adəmin bə’zi bədən üzvlərinin qalan üzvlərlə evləndiyini (yə’ni Adəmin sanki öz-özü ilə evləndiyini) söyləsinlər!» Sonra İmam məsələni izah edərək belə buyurdu: «Allah Adəmi gildən yaradıb, mələklərə ona səcdə etməyi əmr etdikdən sonra Adəmi yatırtdı. Sonra Həvvanı yaradıb onu Adəmin kürəyinə söykənmiş halda qərarlaşdırdı...» (Hədisin davamında Adəmlə Həvvanın söhbəti və Adəmin «elçiliyi» təsvir edilir).
Bu hədis də aşağıdakı mənbələrdə öz əksini tapmışdır:
Şeyx Səduq – “Mən la yəhzuruhu'l-fəqih”, 4336-cı hədis, 3-cü cild, 379-cu səh.;
Əllamə Məclisi – “Həyatu'l-qulub”, 1-ci cild, 27-28-ci səh.
Ey insanlar! Sizi tək bir nəfsdən xəlq edən, ondan zövcəsini yaradan və onlardan da çoxlu kişi və qadın törədən Rəbbinizə qarşı təqvalı olun!» (Nisa, 1).
Lakin müfəssirlər qeyd etmişlər ki, bu ayədəki «nəfs» sözü yalnız konkret şəxsə (Adəmə) aid olunmamalıdır; «nəfs» sözü həm də insan cinsinə şamildir. Allah-Təala bu və buna bənzər digər ayələrdə (Rum, 21; Nəhl, 72) bütün bəşəriyyətin «insan» adlı varlıqdan yarandığını bəyan edir; bununla da Darvinin meydana atdığı təkamül nəzəriyyəsinin puçluğu aşkara çıxır.
Əgər ayədəki «nəfs» kəlməsini Həzrəti Adəmə aid etsək də, etiraf etməliyik ki, burada qabırğadan yaradılmaya kiçicik bir işarə də olsa yoxdur. Adəm və Həvva iki müstəqil fərd olaraq yaradılmışlar, ilk öncə Adəm, ondan sonra Həvva xəlq olunmuşdur. Onları birləşdirən müştərək cəhət budur ki, əvvəla, hər ikisi eyni bir varlıq cinsinin – bəşəriyyətin nümayəndələri olmuşlar. İkincisi, Həvva Adəmin yaradıldığı materialdan – gildən xəlq olunmuşdur. Daha dəqiq desək, Adəm yaradıldıqdan sonra qalan gildən Həvva yaranmışdır.
Bə’zi alimlər ortada barışdırıcı mövqe tutaraq bildirmişlər ki, Allah Həvvanı Adəmin sol qabırğasından deyil, sol qabırğasının yaradıldığı gilin artığından xəlq etmişdir. Mərhum Şeyx Səduq «Mən la yəhzuruhu'l-fəqih» kitabında Zürarənin İmam Sadiqdən (ə) rəvayət etdiyi hədisi verdikdən sonra Qur’ani-Kərimin «Nisa» surəsinin 1-ci ayəsi barəsində yazmışdır ki, ayənin təvili (rəmzi şərhi) belədir: Həvva Adəmin sol qabırğasından artıq qalmış gildən yaradılıb.
Xanımların, kişilərin sol qabırğasından yaranması hədisi İslam mənbələrinə yəhudi mənbələrindən sızmışdır. Yəni hədisin sənədini axtarıb araşdırdıqda yəhudilərə gedib çıxır. Onların əqidəsində qadınlara qarşı mənfi fikirlər çoxdur. Onlardan biri də budur ki, kitablarından biri olan Təsniyyədə belə deyilir: “Qadınların şəhadəti və andı qəbuledilməzdir və kişilərə də sifariş olunur sübh çağı Allaha dua və şükür etsinlər ki, qadın yaradılmayıblar”. Amma yəhudilərin bu hədisi haqda İmam Sadiq (ə) belə cavab verir: “Allah bu cür sifətdən uzaq və pakdır... Və Allah Adəmi yaradandan sonra Həvvanı başqa bir növdə yaratdı”. Hədisdən göründüyü kimi, Həvvanın yaradılışı Adəmin (ə) qabırğasından olmayıb və onun yaradılışı da Adəmin (ə) yaradılışı kimi müstəqildir. Nəticə alırıq ki, bu hədis, düşmənlər tərəfindən İslama zərbə vurmaq üçün İslam adı altında uydurulmuş saxta hədisdir
Комментариев нет:
Отправить комментарий